სვანი ქართული ფილმი - Svani Qartuli Filmi (2007)

„სვანი“ სოსო და ბადრი ჯაჭვლიანების ნამუშევარია, რომელიც სვანეთის სულიერ და მორალურ ტრაგედიას საოცარი სიღრმით ასახავს.  "ვინც ადამიანის სისხლს დაღვრის, ადამიანის მიერვე დაიღვრება მისი სისხლი, რადგან ღვთის ხატად შეიქმნა ადამი". (დაბადება 9.6) - პირველივე წამებიდან მაყურებელი ხვდება, რომ წინ მძიმე ისტორია ელოდება, სადაც ადამიანური ვნებები, ტრადიცია და ცოდვა ერთმანეთში ირევა. თეთნულდის მყარი სილუეტი თითქოს წინასწარ გვამცნობს, რომ ბუნების სილამაზე ვერ დაფარავს იმ სიბნელეს, რაც საუკუნეების განმავლობაში ადამიანების გულებში ბუდობდა. სვანეთი, თავისი გმირული წარსულითა და სიძლიერით, აქ ერთდროულად ხდება დიდების და ტკივილის ადგილი.

ფილმი იწყება ზვიადი მუსიკის ფონზე, სადაც ცაზე აღმართული კოშკები სიმბოლოდ იქცევა - სიძლიერის, სიჯიუტის, მაგრამ ამავე დროს უდაბურების და სიჩუმის სიმბოლოდ. დიქტორის ხმა, რომელსაც ზურაბ ყიფშიძე ასახიერებს, მოგვითხრობს ჯაჭვლიანთა კოშკის თქმულებას, სადაც თეთრი ანგელოზი მხოლოდ მანამ ევლინებოდა მფარველად, სანამ იმ ადგილიდან სხვა გვარის კაცი არ მოიკლებოდა. სწორედ ამ თქმულებაშია ფილმის ბირთვი - რწმენა და ცოდვა ერთსა და იმავე მიწაზე თანაარსებობს, როგორც სინათლე და ჩრდილი.

სიუჟეტი ვითარდება ორი გვარის კონფლიქტის გარშემო. ტყის დავა სისხლში გადაიზრდება, და ერთ მკვლელობას მეორე მოსდევს. სისხლი სისხლს ითხოვს - ეს სიტყვები თითქოს ძველად დაწერილი კანონივით ჩაბეჭდილია მთის ხალხის გულებში. ბეშქენის მკვლელობა ახალი უბედურების დასაწყისად იქცევა. რეჟისორები საოცრად ზუსტად წარმოაჩენენ, როგორ იქცევა ტკივილი მტრობის საწვავად და როგორ ანადგურებს ადამიანი საკუთარავე ფესვებს.

ჯაბეგ ჯაჭვლიანი (ბადრი ჯაჭვლიანი) - ფილმის მთავარი ფიგურაა, რომლის მეშვეობითაც მაყურებელი ხედავს სვანური სულის ტრაგედიას. მისი შინაგანი ბრძოლა სინათლესა და სიბნელეს შორის მუდმივი და მტანჯველია. რუსეთიდან დაბრუნების შემდეგ მას ირგვლივ მხოლოდ სიცარიელე და მტრული თვალები ხვდება. მეგობრის სიკვდილითა და უსამართლობით გატეხილი, ის ისევ ძალადობის გზას ადგება, თუმცა მაყურებელი გრძნობს, რომ ეს გზა მისი ნამდვილი ბუნების ნაწილი კი არა, გადარჩენის მექანიზმია.

ფილმში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება ქალის ფიგურებსაც. მართა (დარეჯან ხარშილაძე) - დედა, რომელიც საკუთარი შვილის გაწირვით გვარის გადარჩენას ცდილობს, შთამბეჭდავად ასახავს დედობის ტკივილსა და ადამიანურ თავგანწირვას. ვიკა (ელენე ველიკანოვა), ჯაბეგის ცოლი, უცხო სამყაროდან შემოსული ქალია, რომელიც სიყვარულით ცდილობს მტრობით გადაღლილი მიწის განწმენდას, მაგრამ თვითონვე ხდება ამ ბოროტების მსხვერპლი.

ფილმის სტილი მკვეთრად რეალისტურია. რეჟისორები არ ცდილობენ რეალობის დამალვას - პირიქით, მათთვის ეს სინამდვილე სიმართლის თქმის ერთადერთი საშუალებაა. სვანეთის პეიზაჟები და მუსიკა (ავტორი ჭაბუკა ამირანაშვილი) ერთმანეთს ავსებს და ქმნის ისეთ ატმოსფეროს, სადაც ბუნება ადამიანთან თანაუგრძნობს. ცივ ზამთარსა და თეთრ თოვლში თითქოს ჩანს სისხლის წითელი ლაქა - სიმბოლო იმისა, რომ მიწა ადამიანთა ცოდვებით არის გაჯერებული.

ფილმის ყველაზე ძლიერ ეპიზოდად იქცევა მომენტი, როცა მაყურებელი იგებს ჯაბეგის წარმომავლობას - ის ნესტრიანების გვარის უკანასკნელი შთამომავალია, რომელსაც ბავშვობაში სასიკვდილოდ გაწირულმა ბიძამ გადაურჩინა. ეს სიუჟეტური შოკი კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რომ შურისძიება სიბრმავის ფორმაა, რომელიც ბოლოს თვითონვე შთანთქავს მრისხანეს.

„სვანი“ მხოლოდ კონკრეტული რეგიონის ისტორია კი არა, მთელი ერის სარკეა. ის გვახსენებს, რომ ტრადიცია, რომელიც სიყვარულზე და ღირსებაზეა აგებული, შესანარჩუნებელია, მაგრამ ჩვეულება, რომელიც მკვლელობას ამართლებს, უნდა დასრულდეს. ფილმი გვაფრთხილებს - როცა ადამიანი ტრადიციას უსჯულოდ ემორჩილება, ის კარგავს სულს.

დასასრულს, როცა ჯაბეგი იღუპება, მუსიკა და ბუნება ერთიანდებიან გლოვის სიმღერაში. თითქოს თვითონ თეთნულდიც ტირის დაკარგულ შვილებზე. და მაინც, იმედის ნაპერწკალი ჩნდება ჯაბეგის ვაჟში - ახალ თაობაში, რომელიც შეიძლება გახდეს ის, ვინც ბოლოს მოუღებს სისხლის აღების მარადიულ წრეს.

Svani არის მჭრელი, გულწრფელი და ემოციური აღსარება მთის ხალხის წინაშე, რომელიც გვასწავლის, რომ სიყვარული და მიტევება ყოველთვის სჯობს შურსა და სისხლს. ეს არის სვანეთისა და მთლიანად საქართველოს სულიერი სარკე - ტკივილი, სინანული და იმედი ერთ ფილმში.